Boşanma davalarında nafaka hesaplama, boşanma kararı sonrasında ekonomik olarak zayıf duruma düşecek tarafın mağduriyetini gidermek amacıyla yapılır. Türkiye’deki mevzuata göre nafaka, çocukların ve eşin geçim durumunu desteklemeye yönelik mali bir katkıdır. Nafaka hesaplama süreci bir dizi faktöre bağlıdır ve genellikle hakimin takdirine kalmış bir işlemdir. Nafaka türleri arasında iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası gibi çeşitler bulunmaktadır. İlk olarak bu nafaka türlerini açıklayalım, daha sonra hesaplamada dikkate alınan faktörler üzerinden detaylandırma yapalım.

Nafaka Türleri
1. İştirak Nafakası: Çocukların bakımı için ödenen nafakadır. Çocuğun velayeti kimdeyse o kişi, diğer eşten çocuğun eğitimi, sağlığı ve genel bakımı için bu nafakayı talep edebilir.
2. Yoksulluk Nafakası: Boşanma sonrasında kişinin yaşam standardını koruyabilmek için ödenen nafakadır. Bu, genellikle daha az geliri olan veya geliri olmayan eşe ödenir.

Hesaplama Yöntemi
Nafaka miktarını belirlerken dikkate alınacak başlıca etkenler şunlardır:

1. Tarafların Gelir Durumu: Her iki tarafın da gelir düzeyi, nafaka miktarının belirlenmesinde esas alınır. Gelir kapsamında maaşlar, bonuslar, diğer kazançlar ve varlıklar değerlendirilir.

2. Yaşam Standartları: Evlilik süresince tarafların sahip olduğu yaşam standardı, nafaka miktarını belirlemede önemli bir faktördür. Hakim, boşanmadan sonra bu standardın mümkün olduğunca sürdürülmesini amaçlar.

3. Çocukların Durumu: Çocukların yaşı, sağlık durumu ve eğitim ihtiyaçları gibi faktörler dikkate alınarak iştirak nafakası hesaplanmaktadır.

4. Kişinin Çalışabilir Durumu ve Potansiyeli: Eğer boşanma sonrası nafaka alacak kişi çalışabilir durumdaysa ve piyasada iş bulma potansiyeli varsa, bu durum nafaka miktarını etkileyebilir.

Örnek Vaka
Diyelim ki bir çift boşanma kararı aldı. Adam ayda 10.000 TL kazanırken, kadın ev hanımıdır ve herhangi bir geliri yoktur. Çiftin 7 yaşında bir çocuğu vardır. Hâkim, çocuğun genel ihtiyaçları ve annenin mali durumu göz önünde bulundurarak aylık 3.000 TL iştirak nafakası ve 2.000 TL yoksulluk nafakası belirleyebilir. Bu miktarlar tarafların gelir durumu, çocuğun ihtiyaçları ve ebeveynin çalışma durumu göz önünde bulundurularak ayarlanabilir.

Sonuç
Nafaka hesaplama süreci karmaşık olabilir ve duruma özel değerlendirmeler gerektirir. Çoğu durumda, nafakanın miktarı ve süresi hakimin takdirinde forma sahiptir. Hakim, tarafların mali durumlarını, çocukların ihtiyaçlarını ve çiftin genel yaşam koşullarını dikkate alarak adil bir karar vermeye çalışır. Özellikle yoksulluk nafakası, ilgili tarafın mağduriyetini en aza indirgemek amacıyla tasarlanmıştır.