“i̇braname” yahut bir başka deyişle “borçtan feragat” konusu, hukuki işlemler arasında önemli bir yer tutar. İbraname, genellikle bir alacaklının borçluya karşı olan alacağından tamamen veya kısmen vazgeçtiğini gösteren resmî bir belgedir. Ancak her hukuki işlem gibi ibraname de belirli koşullar altında geçerliliğini yitirebilir. İşte ibranamenin geçersiz olabileceği durumlar:

1. Zorlama Altında İmzalanması:
İbraname, eğer bir taraf diğer tarafa baskı yaparak veya tehdit ederek bu belgeyi imzalatmışsa, bu durumda ibraname geçersiz sayılabilir. Zira, kanunlar, her türlü hukuki işlemin özgür iradeyle yapılmasını şart koşar.

2. Hileli Davranışlar:
Bir tarafın diğer tarafa karşı hileli davranışlarda bulunması, yanıltıcı bilgiler vermesi veya önemli bilgileri saklaması da ibranamenin geçersizliğine yol açabilir. Özellikle alacaklı tarafından borçlu yanıltıldıysa veya durum hakkında yanılgıya düşürüldüyse, yapılan ibraname geçersiz kabul edilebilir.

3. Kanuna Aykırılık ve Ahlaka Aykırılık:
İbraname eğer kanunlara veya genel ahlak anlayışına aykırı ise, örneğin yasa dışı bir iş için feragat içeriyorsa, bu durumda da geçersizdir. Kanuna veya ahlaka aykırı bir durumun feragat edilmesi mümkün değildir.

4. Usulsüzlik:
İbranamenin usulüne uygun olarak düzenlenmemesi, örneğin noter huzurunda imzalanması gerekirken bu işlemin atlanması, belgenin resmi geçerliliğini etkileyebilir. Usul kuralları, belgenin düzenlenme şekil ve şartlarına ilişkindir ve ihlal edildiğinde ibraname geçersiz olabilir.

5. Kapasite Yetersizliği:
Belgenin imzalandığı sırada borçlunun ya da alacaklının hukuki işlem yapma kapasitesinin olmaması (örneğin, reşit olmamak, akıl sağlığının yerinde olmamak gibi) ibranamenin geçerliliğini etkileyebilir.

6. Bağlayıcılık Unsurunun Eksikliği:
İbraname, her iki tarafın da rıza gösterdiği bir anlaşma gerektirir. Taraflardan birinin rızasının eksik olması durumunda, bu anlaşmanın hukuki bir bağlayıcılığı olmayacaktır.

Her hukuki belgenin ve işlemin özenle hazırlanması ve tüm şartların dikkatli bir şekilde incelenmesi gerekmektedir. İbraname söz konusu olduğunda, bu belgenin geçerliliğini etkileyebilecek unsurlara extra dikkat edilmesi ve gerekirse hukuki danışmanlık alınması önerilir. Bu, hem alacaklının hem de borçlunun hukuki haklarının korunmasına yardımcı olur.