Ticaret şirketleri, ticari faaliyetlerde bulunmak amacıyla kurulan hukuki yapılar olarak tanımlanabilir. Türkiye’de ticaret şirketlerinin kuruluşu ve yönetimi Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve ilgili diğer yasalar çerçevesinde düzenlenmiştir. Şirket türleri, kuruluş süreçleri, yönetim biçimleri ve yasal yükümlülükleri farklılık göstermektedir. İşte bunlardan bazıları:
Şirket Türleri
1. Anonim Şirket (A.Ş.): Genellikle büyük ölçekli işletmeler tarafından tercih edilir. Kuruluşu ve yönetimi daha formalitedir. Yönetim kurulu tarafından yönetilir ve sermayesi paylara bölünmüştür.
2. Limited Şirket (Ltd. Şti.): Orta veya küçük ölçekli işletmeler için uygun olan bu tür, anonim şirketlere göre daha az sermaye ile kurulabilir. Şirketin yönetimi şirket ortakları veya atanan bir veya daha fazla müdür tarafından yapılır.
3. Kollektif Şirket: Ortakların sınırsız, birbirleriyle ve şirketle müteselsil sorumlu olduğu bir şirket türüdür. Genellikle aile işletmeleri bu türü tercih eder.
4. Komandit Şirket: İki tür ortak bulunur: komanditer (sınırlı sorumlu) ve komplementer (sınırsız sorumlu) ortaklar.
Kuruluş Süreci
1. İsim Belirleme: Şirket için bir isim belirlenmeli ve bu isim ticaret sicilinde benzersiz olmalıdır.
2. Sermaye Yatırımı: Şirket türüne göre belirlenen minimum sermaye miktarı banka hesabına yatırılmalıdır.
3. Ana Sözleşme: Şirketin işleyişi, amaçları, sermaye yapısı gibi önemli unsurları içeren ana sözleşmenin hazırlanması gerekmektedir.
4. Noter Onayı: Ana sözleşmenin noter tarafından onaylanması zorunludur.
5. Ticaret Siciline Kayıt: Tüm gerekli belgelerle birlikte yerel ticaret sicil memurluğuna başvurarak şirketin kaydedilmesi gerekir.
Yönetim
– Anonim Şirketler: Yönetim kurulu, şirketi temsil ve ilzam etme yetkisine sahiptir. Yönetim kurulu üyeleri, genel kurul tarafından seçilir.
– Limited Şirketler: Bir veya daha fazla müdür tarafından yönetilir. Müdürler, şirket sözleşmesi ile ya da sonradan ortaklar kurulu tarafından atanır.
Örnek
Bir girişimci, e-ticaret alanında bir iş kurmayı düşünmektedir ve bir limited şirket kurmaya karar verir. Öncelikle bir şirket ismi belirler ve bu ismi ticaret sicilinde kontrol ettirir. Daha sonra, notere giderek ana sözleşmeyi hazırlatır ve imzalar. Gerekli sermayeyi banka hesabına yatırarak belgeyi alır. Sonrasında bu belgelerle birlikte ticaret sicil dairesine başvurarak şirketini resmi olarak kurar. Şirketin yönetimi için kendisi ve bir arkadaşı müdür olarak atanır.
Bu süreç ve yapı, ticaret şirketlerinin Türkiye’deki genel kuruluş ve yönetim prensiplerini özetlemektedir. Farklı türler ve ölçekler, farklı ihtiyaçlar doğrultusunda daha fazla detay ve spesifik düzenlemeler gerektirebilir.