Giriş

Miras hukuku, bir bireyin vefatı sonrası geride bıraktığı mal varlığının akıbetini düzenleyen, Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) üçüncü kitabında yer alan temel bir hukuk dalıdır.¹ Bu alan, sadece mal varlığının devrini değil, aynı zamanda aile bağlarını, borç sorumluluklarını ve murisin son arzularını da kapsayan çok yönlü ve hassas bir süreçtir. Miras hakkı, mülkiyet hakkının doğal bir uzantısı olarak görülmekte ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 35. maddesi ile güvence altına alınmış temel bir hak olarak kabul edilmektedir.¹

Bu rehberin temel amacı, mirasçıların ve mirasla ilgili hukuki süreçlere dahil olan diğer kişilerin karşılaştığı karmaşık yasal prosedürleri anlaşılır bir dille açıklamaktır. Miras hukukunun temel kavramlarından başlayarak, mirasçılık belgesinin alınması, mirasın reddedilmesi gibi kritik kararlara ve vasiyetname işlemlerinden en sık karşılaşılan miras davalarına kadar tüm süreci adım adım ele alarak okuyucuya yol göstermek hedeflenmektedir. Bu kapsamlı kılavuz, mirasçıların haklarını ve yükümlülüklerini tam olarak anlamalarını, olası hak kayıplarını önlemelerini ve süreci hukuka uygun bir şekilde yönetmelerini sağlamak üzere hazırlanmıştır. Rehber; Miras Hukukunun Temelleri, Mirasçılık Belgesi, Mirasın Reddi, Vasiyetnameler, Miras Davaları, Mali Yükümlülükler ve bu süreçte profesyonel hukuki desteğin önemi gibi ana bölümlerden oluşmaktadır.

Bölüm 1: Türk Miras Hukukunun Temelleri: Anahtar Kavramlar

Miras sürecini doğru bir şekilde anlayabilmek için öncelikle bu alana özgü temel kavramları ve ilkeleri bilmek gerekmektedir. Bu bölüm, miras hukukunun alfabesini oluşturan bu anahtar terimleri açıklamaktadır.

Mirasbırakan (Muris) ve Mirasçı (Varis)

Miras hukukunun merkezinde iki temel figür bulunur: mirasbırakan ve mirasçı.

Mirasbırakan (Muris): Ölümüyle birlikte mal varlığı (mirası) mirasçılarına geçen gerçek kişidir.⁴ Hukuk sistemimizde yalnızca gerçek kişiler muris olabilir; tüzel kişiliklerin (şirketler, dernekler vb.) sona ermesi durumu miras hukuku kapsamında değil, tasfiye hükümleri çerçevesinde değerlendirilir.¹
Mirasçı (Varis): Mirasbırakanın vefatı üzerine, onun terekesi (mirası) üzerinde hak sahibi olan kişidir.⁴ Mirasçılar gerçek kişiler olabileceği gibi, vasiyetname yoluyla atanmış bir vakıf gibi tüzel kişiler de olabilir.⁴

Tereke Nedir?

Halk arasında genellikle “miras” olarak adlandırılan hukuki kavram tereke‘dir. Tereke, mirasbırakanın ölümü anında mirasçılarına devredilebilen, para ile ölçülebilen tüm hak ve borçlarının toplamını ifade eder.² Tereke, hem aktifleri (mal varlıkları, alacaklar) hem de pasifleri (borçlar) içeren bir bütündür.

Terekeye Dahil Olan ve Olmayan Değerler

Bir mirasbırakanın tüm mal varlığı terekeye dahil olmayabilir. Bu ayrımı anlamak, mirasın kapsamını doğru belirlemek açısından kritiktir.

Terekeye Dahil Olanlar: Mülkiyet hakları (taşınır ve taşınmaz mallar), alacak hakları, fikri mülkiyet hakları gibi devredilebilir nitelikteki tüm mal varlığı değerleri terekenin aktif kısmını oluşturur.²
Terekeye Dahil Olmayanlar: Bazı haklar, mirasbırakanın şahsına sıkı sıkıya bağlı olduğu için ölümüyle birlikte sona erer ve mirasçılara geçmez. Bunların en bilinen örnekleri şunlardır:
- İntifa hakkı (TMK m. 797) ve oturma (sükna) hakkı (TMK m. 823).¹
- Mirasbırakan tarafından hayattayken ileri sürülmemiş manevi tazminat alacağı.⁴
Ölümle Doğrudan Mirasçıların Şahsında Doğan Haklar: Bazı haklar ise mirasbırakanın mal varlığında bulunmamasına rağmen, onun ölümü sebebiyle doğrudan mirasçıların veya yakınlarının şahsında doğar. Bu haklar terekeye dahil değildir ve terekenin borçlarından etkilenmez. Örneğin, destekten yoksun kalma tazminatı veya dul ve yetim aylığı bu niteliktedir.¹

Külli Halefiyet İlkesi

Türk miras hukukunun temel taşlarından biri külli halefiyet ilkesidir. Bu ilkeye göre miras, mirasbırakanın ölümüyle birlikte bir bütün olarak, yani hem mal varlıkları (aktifleri) hem de borçları (pasifleri) ile birlikte, herhangi bir hukuki işleme gerek kalmaksızın kanun gereği doğrudan mirasçılara geçer.¹ Bu ilkenin en önemli sonucu, mirasçıların, mirasbırakanın borçlarından kendi kişisel mal varlıklarıyla da sorumlu hale gelmeleridir. Bu durum, mirasçıları korumak amacıyla düzenlenen “mirasın reddi” kurumunun neden bu kadar hayati olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Mirasçı Türleri

Mirasçılar, mirasçılık sıfatını ne şekilde kazandıklarına göre iki ana gruba ayrılır:

Yasal (Kanuni) Mirasçılar ve Zümre Sistemi

Kanun tarafından mirasçı olarak belirlenen kişiler yasal mirasçılardır. Türk Medeni Kanunu, kan hısımlarını belirli bir öncelik sırasına koyan Zümre (Parentel) Sistemi‘ni benimsemiştir.² Bu sisteme göre, bir önceki zümrede mirasçı varsa, sonraki zümre mirastan pay alamaz.

Birinci Zümre: Mirasbırakanın altsoyudur. Yani çocukları, torunları ve onların çocukları bu zümrede yer alır.² Çocuklar mirastan eşit pay alırlar. Eğer bir çocuk mirasbırakandan önce vefat etmişse, onun payı kendi altsoyuna (yani murisin torunlarına) geçer. Bu duruma halefiyet ilkesi denir.⁶
İkinci Zümre: Mirasbırakanın anne ve babası ile onların altsoyudur (yani mirasbırakanın kardeşleri, yeğenleri vb.).² Bu zümre, ancak birinci zümrede hayatta olan hiç kimse bulunmadığı takdirde mirasçı olabilir.
Üçüncü Zümre: Mirasbırakanın büyükanne ve büyükbabaları ile onların altsoyudur (yani mirasbırakanın amca, hala, dayı ve teyzeleri ile kuzenleri).² Bu zümrenin mirasçı olabilmesi için birinci ve ikinci zümrelerde hiç mirasçı bulunmaması gerekir.

Atanmış (İradi) Mirasçılar

Mirasbırakanın, hayattayken yaptığı bir ölüme bağlı tasarruf (vasiyetname veya miras sözleşmesi) ile kendi iradesiyle belirlediği mirasçılardır.²

Özel Durumlu Mirasçılar ve Payları

Bazı mirasçıların durumu ve payları kanunda özel olarak düzenlenmiştir.

Sağ Kalan Eş

Sağ kalan eş, zümre mirasçısı değildir ancak her zümre ile birlikte belirli oranlarda mirasa ortak olur. Sağ kalan eşin miras payı, TMK Madde 499 uyarınca birlikte mirasçı olduğu zümreye göre değişiklik gösterir ⁴:

Mirasbırakanın altsoyu (birinci zümre) ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri ($1/4$),
Mirasbırakanın anne ve baba zümresi (ikinci zümre) ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı ($1/2$),
Mirasbırakanın büyükanne ve büyükbabaları (üçüncü zümre) ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü ($3/4$),
Yukarıdaki zümrelerden hiçbiri yoksa, mirasın tamamı sağ kalan eşe kalır.²

Evlatlık

Evlatlık ve onun altsoyu, evlat edinene kan hısmı gibi mirasçı olur (TMK m. 500). Ancak bu ilişki tek yönlüdür; evlat edinen ve onun hısımları evlatlığa mirasçı olamazlar. Önemli bir nokta da, evlatlığın kendi kan bağının bulunduğu ailesindeki mirasçılığının da devam etmesidir.⁴

Devlet

Mirasbırakanın kanunda sayılan hiçbir mirasçısı bulunmuyorsa ve bir vasiyetname ile de mirasçı atamamışsa, mirası son yasal mirasçı olarak Devlete kalır (TMK m. 501).⁵

Tasarruf Özgürlüğünün Sınırı: Saklı Pay (Mahfuz Hisse)

Mirasbırakan, mal varlığı üzerinde dilediği gibi tasarrufta bulunma konusunda tamamen serbest değildir. Kanun, en yakın mirasçıların haklarını korumak amacıyla, murisin üzerinde tasarruf edemeyeceği, mutlaka bu mirasçılara kalması gereken bir pay belirlemiştir. Bu paya saklı pay denir.⁴

Saklı Paylı Mirasçılar ve Oranları

TMK Madde 506’ya göre saklı paylı mirasçılar ve bu payların oranları şunlardır ⁸:

Altsoy (çocuklar, torunlar): Yasal miras paylarının yarısı ($1/2$).
Anne ve Baba: Her biri için yasal miras paylarının dörtte biri ($1/4$).
Sağ Kalan Eş: Altsoy veya anne-baba zümresiyle birlikte mirasçı olması hâlinde yasal miras payının tamamı, diğer hâllerde yasal miras payının dörtte üçü ($3/4$).

Kanun koyucunun miras hukukundaki modern eğilimleri, saklı paylı mirasçıların kapsamı üzerinden de okunabilir. Nitekim 4 Mayıs 2007’de yapılan bir kanun değişikliği ile kardeşler saklı paylı mirasçılar arasından çıkarılmıştır.⁹ Bu değişiklik, mirasbırakanın kendi mal varlığı üzerindeki tasarruf özgürlüğünü genişletme yönündeki iradesini göstermektedir. Saklı pay kurumunun kapsamının daraltılması, kanunun koruma odağını geniş aile bağlarından (kardeşler gibi) daha ziyade çekirdek aileye (eş, çocuklar ve ebeveynler) kaydırdığının ve modern aile yapısındaki değişimlerin hukuka yansıdığının bir işaretidir.

Bölüm 2: İlk Resmi Adım: Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Alınması

Miras sürecinin fiilen başlayabilmesi için mirasçıların hukuki statülerini ve miras paylarını resmi olarak kanıtlayan bir belgeye ihtiyaçları vardır. Bu belge, mirasçılık belgesi veya yaygın adıyla veraset ilamı‘dır. Bu belge, aksi ispat edilinceye kadar geçerli olup tapu devirleri, banka hesaplarının kullanımı, vergi beyannamesi verilmesi gibi tüm resmi işlemlerin temelini oluşturur.¹²

Belgeyi Alma Yolları: Noterlik ve Sulh Hukuk Mahkemesi

Mirasçılar, bu belgeyi temin etmek için iki farklı yola başvurabilirler:

Noterlik Yoluyla Alım (Hızlı ve Pratik Yol)

2011 yılından itibaren noterlere de mirasçılık belgesi düzenleme yetkisi verilmiştir.¹⁵ Bu, sürecin hızlanması ve adliyelerin iş yükünün azaltılması adına atılmış önemli bir adımdır.

Süreç: Herhangi bir yasal mirasçının tek başına Türkiye’deki herhangi bir notere başvurması yeterlidir. İşlem, genellikle belgeler tam ise aynı gün içinde, hatta dakikalar içerisinde tamamlanır.¹²
Gerekli Belgeler: Başvuru için genellikle başvuran mirasçının T.C. kimlik numarası yazılı kimlik belgesi ve mirasbırakanın T.C. kimlik numarasının bilinmesi yeterlidir. Noter, sistem üzerinden ölüm belgesi ve nüfus kayıtlarına erişebilir.¹⁴
Maliyet: Noterden alınan veraset ilamının ücreti, mirasçı sayısına göre değişmekle birlikte, 2023-2024 yılları itibarıyla birkaç yüz TL ile 1.000 TL arasında bir maliyete sahiptir.¹²

Sulh Hukuk Mahkemesi Yoluyla Alım (Zorunlu ve Çekişmeli Durumlar İçin)

Bazı durumlarda noterler mirasçılık belgesi düzenleyemez ve mirasçıların zorunlu olarak mahkemeye başvurması gerekir.

Süreç: Mirasbırakanın son yerleşim yeri veya mirasçılardan herhangi birinin yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesi’ne bir dilekçe ile başvurulur.¹² Mahkemenin iş yoğunluğuna bağlı olarak bu süreç birkaç günden birkaç haftaya kadar uzayabilir.¹²
Gerekli Belgeler: Mahkemeye sunulması gereken belgeler arasında başvuru dilekçesi, ölüm belgesi, başvuranın kimlik fotokopisi ve nüfus kayıt örneği bulunur.¹²

Mahkemeye Başvurunun Zorunlu Olduğu Haller

Aşağıdaki gibi karmaşık veya potansiyel olarak ihtilaflı durumlarda, noterler işlem yapmaktan kaçınarak mirasçıları Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yönlendirir ¹²:

Mirasbırakan ile mirasçı arasındaki soy bağının nüfus kayıtlarından net olarak anlaşılamaması.
Mirasçılardan birinin yabancı uyruklu olması, çifte vatandaş olması, gaip (kayıp) olması veya evlatlık olması.
Mirasbırakan tarafından düzenlenmiş bir vasiyetname veya miras sözleşmesinin varlığı.
Mirasbırakanın 4 Nisan 1926 tarihinden önce vefat etmiş olması gibi Medeni Kanun öncesi döneme ilişkin durumlar.¹⁵

Mirasçılık belgesi alma sürecindeki bu ikili yapı, yani noter ve mahkeme ayrımı, devletin bürokrasiyi hızlandırma çabası ile hukuki güvenliği sağlama ihtiyacı arasındaki hassas dengeyi yansıtmaktadır. Noterlere yetki verilmesi, vatandaşlar için süreci basitleştirirken adliyenin iş yükünü hafifleten bir verimlilik adımıdır. Ancak kanun koyucu, yabancılık unsuru, vasiyetname varlığı veya soybağı belirsizliği gibi hukuki yorum ve delil değerlendirmesi gerektiren, potansiyel olarak çekişmeli durumları bilinçli olarak bu hızlı yolun dışında tutmuştur. Bu karmaşık hallerin bir hâkim tarafından incelenmesi zorunluluğu, sistemin pratiklik arayışının hukuki güvenlik ve doğruluğun önüne geçmediğini, aksine her iki ihtiyacı da gözeten modern bir kamu yönetimi yaklaşımını benimsediğini göstermektedir.

E-Devlet Üzerinden İşlemler

Vatandaşlar, e-Devlet kapısı üzerinden “Veraset İlamı Sorgulama” hizmetini kullanarak, daha önce Sulh Hukuk Mahkemeleri tarafından verilmiş olan mirasçılık belgelerini görüntüleyebilir ve barkodlu çıktısını alabilirler.¹² Ancak, bu platform üzerinden ilk kez mirasçılık belgesi başvurusu yapılamaz. Ayrıca, noterlikler tarafından düzenlenen mirasçılık belgelerine e-Devlet üzerinden erişim imkânı bulunmamaktadır.¹²

Bölüm 3: Kritik Bir Karar: Mirasın Reddi (Reddi Miras)

Külli halefiyet ilkesi gereği mirasçılar, mirasbırakanın borçlarından da sorumlu hale gelirler. Eğer terekenin borçları, mal varlığından fazlaysa (yani tereke borca batıksa), mirasçılar için mirası kabul etmek ciddi bir mali risk oluşturur. İşte bu noktada, mirasçıları bu sorumluluktan kurtaran mirasın reddi (reddi miras) kurumu devreye girer.⁷

Mirasın Gerçek Reddi (TMK m. 605/1)

Bu, mirasçının aktif bir irade beyanıyla mirası reddetmesidir.

Prosedür

Mirasın reddi, mirasçının veya bu konuda özel yetki verilmiş vekilinin, mirasbırakanın son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yapacağı sözlü veya yazılı beyan ile gerçekleşir.¹⁸ Bu beyan, mahkemenin özel kütüğüne kaydedilir.¹⁹ Red beyanının herhangi bir şarta bağlanmaması, yani kayıtsız ve şartsız olması zorunludur.⁷ Özellikle dikkat edilmesi gereken bir husus, mirasın reddi işleminin noter aracılığıyla yapılamayacağıdır; bu yönde yapılan bir işlem hukuken geçersizdir.⁷

Kritik Süre: 3 Ay!

Mirasın reddi için kanun, çok katı ve önemli bir süre öngörmüştür. Yasal mirasçılar için bu süre, mirasbırakanın ölümünü öğrendikleri tarihten itibaren 3 aydır.¹⁸ Atanmış mirasçılar için ise bu süre, mirasçı olarak atandıklarının kendilerine resmi olarak tebliğ edildiği tarihten başlar.²¹ Bu 3 aylık süre, hak düşürücü bir süredir. Yani, bu süre içinde ret hakkı kullanılmazsa, mirasçı mirası tüm borçlarıyla birlikte kayıtsız şartsız kabul etmiş sayılır ve bu hakkını bir daha kullanamaz.¹⁸

Mirasın reddi kurumundaki bu 3 aylık katı süre, külli halefiyet ilkesinin kaçınılmaz bir sonucudur. Miras, borçlarıyla birlikte mirasçılara kendiliğinden geçtiği için, mirasbırakanın alacaklıları için bir belirsizlik durumu ortaya çıkar. Kanun koyucu, alacaklıların haklarını korumak ve alacaklarını kimden talep edeceklerini bir an önce bilebilmelerini sağlamak amacıyla bu belirsizlik durumunu kısa bir süreyle sınırlandırmıştır. 3 aylık süre, mirasçılara durumu değerlendirme imkânı tanırken, alacaklılara da bu sürenin sonunda karşılarında sorumlu bir muhatap bulma güvencesi verir. Yasanın, süresi içinde reddedilmeyen mirası “kabul edilmiş” sayması, alacaklıların menfaatini önceleyen ve hukuki istikrarı sağlamaya yönelik bir tercihtir.

Hukuki Sonuçları

Mirası reddeden mirasçı, mirasçılık sıfatını kaybeder. Hukuken, sanki mirasbırakandan önce ölmüş gibi kabul edilir.⁷ Reddeden yasal mirasçının payı, miras açıldığı anda kendisi sağ değilmiş gibi diğer hak sahiplerine geçer.¹⁸ Eğer en yakın yasal mirasçıların tamamı mirası reddederse (örneğin tüm çocuklar reddederse), tereke iflas hükümlerine göre tasfiye edilir.¹⁸

Mirasın Hükmen Reddi (TMK m. 605/2)

Bazı durumlarda, mirasçıların bir irade beyanında bulunmasına gerek kalmaksızın mirasın reddedilmiş sayıldığı kabul edilir.

Şartları

Mirasbırakanın ölümü tarihinde, ödemeden aczi (yani borçlarının mal varlığından fazla olması durumu) açıkça belliyse veya bu durum resmi olarak tespit edilmişse, mirasın hükmen reddedildiği varsayılır.¹⁹

Farkları

Bu durumda, mirasçıların mahkemeye başvurarak ret beyanında bulunma zorunluluğu yoktur ve 3 aylık hak düşürücü süre işlemez.¹⁹ Mirasın hükmen reddi, tereke alacaklıları tarafından açılan bir davada savunma olarak her zaman ileri sürülebilir. Ancak, ileride doğabilecek ispat sorunlarını ve ihtilafları önlemek adına, bu durumun tespiti için Asliye Hukuk Mahkemesi’nde bir tespit davası açılması faydalı olacaktır.¹⁸

Ret Beyanından Dönülebilir mi?

Kural olarak, mirasın reddi beyanı mahkemeye ulaştığı andan itibaren hukuki sonuç doğurur ve tek taraflı olarak geri alınamaz.¹⁸ Ancak, bu beyan mirasçının iradesi sakatlanarak (hata, hile, korkutma veya zorlama gibi) yapılmışsa, irade fesadı nedenlerine dayanılarak ret beyanının iptali için dava açılabilir.⁷

Bölüm 4: Murisin Son Arzuları: Vasiyetname ve Ölüme Bağlı Tasarruflar

Mirasbırakan, saklı pay kurallarının çizdiği sınırlar içinde kalmak kaydıyla, mal varlığının akıbeti hakkında kendi iradesini yansıtan hukuki işlemler yapabilir. Bu işlemlere ölüme bağlı tasarruflar denir. En yaygın ölüme bağlı tasarruf türü vasiyetnamedir.

Vasiyetname Nedir?

Vasiyetname, mirasbırakanın, ölümünden sonra yerine getirilmesini istediği son arzularını ve mal varlığının nasıl paylaşılacağına dair talimatlarını içeren, tek taraflı bir hukuki belgedir.²³ Vasiyetnamenin en önemli özelliği, mirasbırakanın hayatta olduğu sürece her zaman serbestçe bu vasiyetnameden dönebilmesi veya onu değiştirebilmesidir. Bu yönüyle, iki taraflı bir işlem olan miras sözleşmesinden ayrılır.²⁵

Vasiyetname Yapma Ehliyeti

Bir kişinin geçerli bir vasiyetname düzenleyebilmesi için TMK Madde 502 uyarınca iki temel şart aranır: ayırt etme gücüne sahip olmak ve on beş yaşını doldurmuş olmak.²³ Bu şartları taşımayan bir kişinin yaptığı vasiyetname, kendiliğinden geçersiz olmaz ancak ölümünden sonra ilgililer tarafından açılacak bir dava ile iptal ettirilebilir.²³

Vasiyetname Türleri ve Geçerlilik Şartları (TMK m. 531)

Türk Medeni Kanunu, vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için sıkı şekil şartları öngörmüştür. Kanunda üç tür vasiyetname düzenlenmiştir:

Resmi Vasiyetname (TMK m. 532-537)

Bu, en güvenilir ve ispat gücü en yüksek vasiyetname türüdür.

Yapılışı: Sulh hâkimi, noter veya kanunla bu yetki verilmiş diğer bir resmi memur tarafından, fiil ehliyetine sahip iki tanığın katılımıyla düzenlenir.²³ Mirasbırakan, son arzularını resmi memura bildirir, memur bu beyanları yazar veya yazdırır ve okuması için mirasbırakana verir. Mirasbırakan metni okuyup imzaladıktan sonra, memur ve tanıklar da vasiyetnameyi tarih atarak imzalarlar.²⁴
Tanık Yasakları: Vasiyetnamenin tarafsızlığını ve geçerliliğini güvence altına almak için kanun, bazı kişilerin resmi vasiyetnamenin düzenlenmesine tanık olarak katılmasını yasaklamıştır. TMK Madde 536’ya göre; fiil ehliyeti bulunmayanlar, bir ceza mahkemesi kararıyla kamu hizmetinden yasaklı olanlar, okuryazar olmayanlar, mirasbırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları (anne, baba, çocuk, torun), kardeşleri ve bu kişilerin eşleri tanıklık yapamazlar.²⁵

El Yazılı Vasiyetname (TMK m. 538)

Uygulamada sıkça karşılaşılan bu türün geçerli olabilmesi için çok net ve kesin kurallara uyulması gerekir.

Şartları: El yazılı vasiyetnamenin geçerli olması için üç zorunlu unsur vardır:
1. Metnin başından sonuna kadar tamamen mirasbırakanın kendi el yazısıyla yazılmış olması.
2. Vasiyetnamenin düzenlendiği yıl, ay ve günün açıkça belirtilmesi.
3. Metnin sonunda mirasbırakanın kendi el yazısıyla atılmış imzasının bulunması.23Bu şartlardan herhangi birinin eksikliği vasiyetnameyi geçersiz kılar. Örneğin, bilgisayarda yazılıp sadece imzalanan bir belge, el yazılı vasiyetname olarak geçerli değildir.

Sözlü Vasiyetname (TMK m. 539-541)

Bu, sadece istisnai ve olağanüstü durumlarda başvurulabilen bir vasiyetname türüdür.

İstisnai Hali: Yakın ölüm tehlikesi, savaş, deprem, ulaşımın kesilmesi gibi, mirasbırakanın resmi veya el yazılı vasiyetname yapma imkânının bulunmadığı olağanüstü durumlarda sözlü vasiyet yoluna gidilebilir.²³
Prosedür ve Geçerliliğin Sona Ermesi: Mirasbırakan, son arzularını iki tanığa aynı anda beyan eder ve onlara bu beyanını vasiyetname olarak yazıya geçirme görevini yükler. Tanıklar, bu beyanları yer ve tarih belirterek hemen yazıya döker, birlikte imzalar ve vakit kaybetmeksizin en yakın Sulh veya Asliye Hukuk Mahkemesi’ne teslim ederler.²³ Eğer olağanüstü durum ortadan kalkar ve mirasbırakan hayatta kalırsa, bu tarihten itibaren bir ay geçmekle sözlü vasiyetname kendiliğinden hükümsüz hale gelir.²³

Vasiyetnamenin Açılması ve Tenfizi

Mirasbırakanın ölümünün ardından, eldeki vasiyetname (hangi türde olursa olsun) geçerli olup olmadığına bakılmaksızın, teslim edildiği Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından açılır. Mahkeme, bilinen mirasçıları ve diğer ilgilileri duruşmaya davet ederek vasiyetnameyi okur ve birer örneğini tebliğ eder.²³ Vasiyetnamede belirli bir malın bırakılması (örneğin bir evin devri) gibi bir tasarruf varsa, bu hakkın tapuda veya diğer resmi kurumlarda tescil edilebilmesi için genellikle Vasiyetin Tenfizi Davası açılması gerekir. Bu dava, vasiyetnamenin hukuken uygulanmasını sağlayan bir davadır.²⁹

Bölüm 5: Anlaşmazlıklar ve Çözüm Yolları: Yaygın Miras Davaları

Miras süreci, ne yazık ki her zaman sorunsuz ilerlemez. Mirasçılar arasında mal varlığının tespiti, paylaşımı, mirasbırakanın hayattayken yaptığı işlemler veya vasiyetnamenin geçerliliği gibi konularda ciddi anlaşmazlıklar çıkabilir. Bu bölümde, bu tür uyuşmazlıkların çözümünde başvurulan en yaygın dava türleri incelenmektedir.

Terekenin Tespiti Davası

Amaç: Bu dava, mirasbırakanın geride bıraktığı mal varlığının (taşınır, taşınmaz, banka hesapları, alacaklar vb.) ve borçlarının tam ve eksiksiz bir listesinin mahkeme kanalıyla resmi olarak belirlenmesini amaçlar.³⁰ Bu dava, bir mülkiyet veya paylaştırma davası değildir; amacı, mirasın kapsamını netleştirmek ve olası mal kaçırma girişimlerine karşı bir koruma önlemi sağlamaktır. Esasen bir delil tespiti niteliğindedir.³⁰
Kimler Açabilir ve Nerede?: Herhangi bir yasal veya atanmış mirasçı, tek başına bu davayı açabilir. Dava, mirasbırakanın son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesi‘nde açılır. Bu dava, diğer mirasçılara karşı açılmaz; yani hasımsız (davalı tarafı olmadan) açılan çekişmesiz bir yargı işidir.³¹ Terekenin tespiti davası herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi değildir.³¹

Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şüyu) Davası

Amaç: Mirasçılar, kendilerine intikal eden mallar üzerinde elbirliğiyle mülkiyet hakkına sahiptirler. Bu, mal üzerinde tek başlarına tasarruf edemeyecekleri, tüm mirasçıların birlikte hareket etmesi gerektiği anlamına gelir. Mirasçılar, miras kalan malların nasıl paylaşılacağı konusunda anlaşmaya varamazlarsa, içlerinden herhangi biri bu ortaklığın sona erdirilmesi için dava açabilir.³³
Paylaşım Yöntemleri: Mahkeme, davaya konu olan malın niteliğine göre iki şekilde karar verebilir:
1. Aynen Taksim: Eğer mal, niteliği itibarıyla bölünebiliyorsa (örneğin, büyük bir arazi) ve bu bölünme sonucunda değerinde önemli bir kayıp yaşanmayacaksa, mahkeme malın mirasçılar arasında fiziken paylaştırılmasına karar verir.³⁵
2. Satış Yoluyla Paylaşım: Eğer malın aynen taksimi mümkün değilse (örneğin, bir apartman dairesi veya bir otomobil), mahkeme malın açık artırma yoluyla satılmasına ve elde edilen bedelin mirasçılar arasında miras payları oranında dağıtılmasına karar verir.³⁵
Yetkili Mahkeme: Ortaklığın giderilmesi davasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi‘dir. Yetkili mahkeme ise taşınmaz mallar için taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.³⁵

Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) Nedeniyle Tapu İptali ve Tescil Davası

Amaç: Bu dava, mirasbırakanın, mirasçılarının miras hakkını ihlal etmek (onlardan mal kaçırmak) amacıyla, gerçek iradesini gizleyerek yaptığı hileli işlemleri geçersiz kılmayı hedefler.³⁹ En tipik örneği, mirasbırakanın aslında bağışlamak istediği bir taşınmazı, tapuda satış işlemi gibi göstererek belirli bir mirasçıya veya üçüncü bir kişiye devretmesidir. Bu davayla, yapılan bu sahte işlemin iptali ve taşınmazın yeniden terekeye döndürülmesi amaçlanır.⁴¹
Kimler Açabilir?: Saklı payı olsun veya olmasın, miras hakkı bu hileli işlemle ihlal edilen tüm mirasçılar bu davayı açabilir.³⁹
Süre: Muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davası, herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi değildir. Mirasbırakanın ölümünden sonra her zaman açılabilir.³⁹

Tenkis (İndirim) Davası

Amaç: Mirasbırakanın, hayattayken yaptığı karşılıksız kazandırmalar (bağışlamalar) veya ölüme bağlı tasarruflar (vasiyetname) ile saklı paylı mirasçıların yasal olarak korunan saklı paylarına tecavüz etmesi durumunda açılır. Bu dava ile saklı payı ihlal eden tasarruflar, saklı pay tamamlanıncaya kadar oransal olarak indirilir veya iptal edilir.¹¹
Kimler Açabilir?: Bu davayı, muris muvazaası davasından farklı olarak, sadece saklı payı ihlal edilen mirasçılar (altsoy, anne-baba ve sağ kalan eş) açabilir.⁴²
Süre: Tenkis davası, katı hak düşürücü sürelere tabidir. Mirasçılar, saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten itibaren 1 yıl ve her hâlde mirasın açıldığı tarihten (vasiyetnameler için vasiyetnamenin açıldığı tarihten) itibaren 10 yıl içinde bu davayı açmak zorundadırlar. Bu süreler geçtikten sonra dava hakkı düşer.¹¹

Miras davaları arasındaki ilişkiler, doğru hukuki stratejinin belirlenmesini gerektirir. Özellikle muris muvazaası ve tenkis davaları arasındaki farklar bu noktada kritiktir. Muvazaa davası, yapılan işlemin temelden geçersiz olduğunu, dolayısıyla malın hukuken terekeden hiç çıkmadığını ileri sürer.⁴¹ Tenkis davası ise işlemin hukuken geçerli olduğunu kabul eder, ancak saklı payı aştığı oranda etkisizleştirilmesini talep eder.⁴² Bu nedenle, bir mirasçı mirastan mal kaçırıldığını düşünüyorsa, genellikle öncelikli olarak muvazaa nedeniyle tapu iptali ve tescil davası, bu iddianın ispatlanamaması ihtimaline karşı ise ikinci kademede tenkis talebinde bulunur. Mahkeme de bu tür kademeli davalarda önce muvazaa iddiasını inceler, çünkü muvazaanın kabulü davacı için daha kapsamlı bir hak (malın tamamen terekeye dönmesi) sağlar.⁴² Bu durum, hukuki sürecin en başından itibaren doğru dava stratejisinin belirlenmesinin, elde edilecek sonucu ne denli etkilediğini göstermektedir.

Vasiyetnamenin İptali Davası

Amaç ve Sebepleri: Mirasbırakan tarafından bırakılan bir vasiyetnamenin, kanunda sayılan belirli sebeplerden birinin varlığı halinde hukuken geçersiz kılınması için açılır. İptal sebepleri şunlardır ²³:
- Ehliyetsizlik: Vasiyetname düzenlendiği sırada mirasbırakanın ayırt etme gücüne sahip olmaması veya 15 yaşını doldurmamış olması.
- İrade Sakatlığı: Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması.
- Hukuka ve Ahlaka Aykırılık: Vasiyetnamenin içeriğinin veya bağlandığı şartların hukuka veya ahlaka aykırı olması.
- Şekil Eksikliği: Vasiyetnamenin kanunda öngörülen geçerlilik şekillerine (resmi, el yazılı, sözlü vasiyet için aranan şartlar) uyulmadan yapılmış olması.
Süre: Vasiyetnamenin iptali davası, davacının tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten itibaren 1 yıllık hak düşürücü süreye tabidir. Bu hak, her hâlde vasiyetnamenin açılma tarihinden itibaren iyi niyetli davalılara karşı 10 yıl, kötü niyetli davalılara karşı ise 20 yıl geçmekle düşer.²⁶

Miras Sebebiyle İstihkak Davası

Amaç: Bu dava, kendisinin üstün hak sahibi bir mirasçı olduğunu iddia eden kişinin, mirasçı olmadığı halde terekeye veya tereke malına zilyet (fiilen elinde bulunduran) olan kişiye karşı açtığı bir iade davasıdır.⁴⁷ Örneğin, vefat eden kişinin çocuğu olduğunu sonradan öğrenen bir kişinin, mirası o ana kadar elinde bulunduran uzak bir akrabaya karşı açtığı dava bu niteliktedir.
Süre: Miras sebebiyle istihkak davası zamanaşımına tabidir. Davacı, kendisinin mirasçı olduğunu ve davalının tereke malını elinde bulundurduğunu öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl ve her hâlde mirasbırakanın ölümünün veya vasiyetnamenin açılmasının üzerinden 10 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Eğer davalı kötü niyetli ise, bu süre 20 yıldır.⁴⁸

Aşağıdaki tablo, bu karmaşık dava türlerini ana hatlarıyla karşılaştırarak daha kolay anlaşılmasını sağlamaktadır.

Dava Türü	Amacı	Kimler Dava Açabilir?	Kime Karşı Açılır?	Hak Düşürücü Süre / Zamanaşımı
Terekenin Tespiti	Mirasın (aktif ve pasifleriyle) tam olarak belirlenmesi, koruma altına alınması.	Yasal veya atanmış her mirasçı.	Hasımsız (davalı yoktur).	Süreye tabi değildir.
Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şüyu)	Miras ortaklığını sona erdirip malın paylaştırılması veya satılarak bedelinin paylaşılması.	Yasal veya atanmış her mirasçı (paydaş).	Diğer tüm mirasçılara (paydaşlara).	Paylaşma hakkı süreye tabi değildir.
Muris Muvazaası (Tapu İptali ve Tescil)	Mirastan mal kaçırma amaçlı hileli (muvazaalı) devir işlemlerini iptal ettirmek.	Miras hakkı ihlal edilen tüm mirasçılar (saklı paylı olsun/olmasın).	Malın devredildiği kişi ve kötü niyetli ise sonraki edinenler.	Süreye tabi değildir.
Tenkis (İndirim)	Saklı paya yapılan tecavüzün giderilmesi, tasarrufun saklı pay oranında indirilmesi.	Sadece saklı paylı mirasçılar (altsoy, anne-baba, eş).	Lehine tasarruf yapılan kişi/mirasçı.	Öğrenmeden itibaren 1 yıl, her halde 10 yıl (hak düşürücü süre).
Vasiyetnamenin İptali	Vasiyetnameyi ehliyetsizlik, şekil eksikliği, irade sakatlığı gibi nedenlerle geçersiz kılmak.	İptalde menfaati olan mirasçı veya vasiyet alacaklısı.	Vasiyetname ile hak kazanan kişi/mirasçılar.	Öğrenmeden itibaren 1 yıl, her halde 10 yıl (iyi niyetli), 20 yıl (kötü niyetli) (hak düşürücü süre).
Miras Sebebiyle İstihkak	Üstün miras hakkına dayanarak, tereke malını elinde bulunduran haksız zilyetten malın iadesini istemek.	Yasal veya atanmış mirasçılar.	Tereke malını haksız olarak elinde bulunduran kişi (zilyet).	Öğrenmeden itibaren 1 yıl, her halde 10 yıl (iyi niyetli), 20 yıl (kötü niyetli) (zamanaşımı).

Bölüm 6: Mali Yükümlülükler ve Pratik Adımlar

Mirasçılık belgesinin alınması ve mirasın hukuki statüsünün netleşmesinin ardından, mirasçıların yerine getirmesi gereken bazı mali ve idari yükümlülükler bulunmaktadır. Bunların başında Veraset ve İntikal Vergisi gelmektedir.

Veraset ve İntikal Vergisi

Miras yoluyla veya karşılıksız (hibe, bağış vb.) yollarla mal edinen kişiler, Veraset ve İntikal Vergisi ödemekle yükümlüdür.¹²

Beyanname Verme Zorunluluğu ve Süresi

Mirasçıların, mirasbırakanın ölüm tarihini takip eden 4 ay içinde ilgili vergi dairesine Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi vermeleri zorunludur.¹⁴ Önemli bir nokta, miras yoluyla intikal eden mal varlığının değeri, kanunda belirtilen istisna tutarının altında kalsa dahi bu beyannamenin verilmesi gerektiğidir. Karşılıksız intikallerde ise istisna haddinin altında kalan tutarlar için beyanname verilmez.⁵²

Vergi Oranları ve İstisnalar (2024)

Veraset ve İntikal Vergisi, artan oranlı bir tarifeye tabidir. Yani, miras payının değeri arttıkça uygulanan vergi oranı da artmaktadır. Vergi, her bir mirasçının payına düşen net değer üzerinden, istisnalar düşüldükten sonra hesaplanır.

İstisnalar: 2024 yılı için geçerli olan bazı temel istisna tutarları şunlardır ⁵⁵:
- Evlatlıklar dâhil, altsoy (çocuk, torun) ve eşten her birine isabet eden miras payları için 1.609.552 TL.
- Altsoy bulunmaması halinde eşe tek başına isabet eden miras payı için 3.221.082 TL.
- Karşılıksız (ivazsız) intikallerde (hibe, bağış vb.) 37.059 TL.
- Şans oyunları ve yarışmalarda kazanılan ikramiyeler için 37.059 TL.
Vergi Oranları: İstisnalar düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden uygulanacak 2024 yılı vergi oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Matrah Dilimleri (İstisna Sonrası Tutar)	Veraset Yoluyla İntikallerde Vergi Oranı	İvazsız (Hibe vb.) İntikallerde Vergi Oranı
İlk 1.700.000 TL için	%1	%10
Sonra gelen 4.000.000 TL için	%3	%15
Sonra gelen 8.700.000 TL için	%5	%20
Sonra gelen 17.000.000 TL için	%7	%25
Matrahın 31.400.000 TL’yi aşan bölümü için	%10	%30
Kaynak: ⁵²

Ödeme

Hesaplanan vergi, tahakkuk tarihinden itibaren 3 yıl içinde, her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere toplam 6 eşit taksitte ödenebilir.⁵²

Miras Kalan Malların İntikal İşlemleri

Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi verildikten ve vergi ödendikten (veya taksitlendirildikten) sonra vergi dairesinden alınacak “ilişiği yoktur” yazısı ile mirasçılar, miras kalan malları kendi adlarına tescil ettirebilirler. Bu işlem, malların türüne göre ilgili kurumlarda yapılır:

Taşınmazlar (ev, arsa vb.) için: İlgili Tapu Müdürlüğü’ne başvurularak intikal işlemi yapılır.
Araçlar için: Trafik Tescil Müdürlüğü’ne başvurulur.
Banka hesapları ve menkul kıymetler için: İlgili banka veya aracı kuruma başvurularak işlemler tamamlanır.¹⁴

Bölüm 7: Profesyonel Desteğin Rolü: Miras Avukatı Neden Önemlidir?

Miras hukuku, görüldüğü üzere teknik detaylar, karmaşık prosedürler, katı hak düşürücü süreler ve duygusal olarak yıpratıcı olabilen dava süreçleri içermektedir. Bu karmaşık yapıda, hak kayıplarını önlemek, süreci doğru yönetmek ve adil bir sonuca ulaşmak için uzman bir miras avukatının rehberliği hayati önem taşımaktadır.⁵⁸

Karmaşık Süreçlerde Rehberlik

Bir miras avukatı, müvekkillerine sadece mahkemede temsil hizmeti sunmaz; sürecin en başından sonuna kadar kapsamlı bir hukuki destek sağlar. Bir avukatın miras sürecindeki temel görevleri şunlardır ⁵⁸:

Hukuki Danışmanlık: Mirasçıların yasal hak ve yükümlülükleri konusunda net ve anlaşılır bilgi vererek yol haritası çizer.
İdari İşlemlerin Yürütülmesi: Mirasçılık belgesinin en hızlı şekilde alınması, Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesinin doğru bir şekilde hazırlanması ve tapu, banka gibi kurumlardaki intikal işlemlerinin eksiksiz takibi gibi bürokratik süreçleri yönetir.
Terekenin Yönetimi ve Korunması: Miras bırakanın mal varlığının tam olarak tespiti için terekenin tespiti davası açar, mal kaçırma riskine karşı ihtiyati tedbir kararları aldırır.
Uyuşmazlıkların Çözümü: Mirasçılar arasında bir anlaşmazlık çıktığında, öncelikle arabuluculuk ve uzlaşma yollarını deneyerek, tarafları yıpratıcı ve masraflı dava süreçlerinden korumaya çalışır.⁶¹
Dava Süreçlerinde Temsil: Uzlaşma sağlanamadığı durumlarda, müvekkilin durumuna en uygun davayı (ortaklığın giderilmesi, tenkis, muris muvazaası vb.) açar, hukuki argümanları hazırlar ve mahkemede müvekkilinin haklarını en etkin şekilde savunur.

Doğru Avukatı Seçmek

Miras davaları, özel bir uzmanlık ve deneyim gerektirir. Bu nedenle, bu alanda tecrübeli, müvekkili ile açık ve etkili bir iletişim kurabilen, olası riskleri öngörerek stratejik hamleler yapabilen bir avukatla çalışmak, sürecin sonucu üzerinde doğrudan etkili olacaktır.⁵⁹ Bir avukatın desteği, sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda mirasçıların haklarını tam olarak koruyabilmeleri ve adil bir paylaşıma ulaşabilmeleri için en önemli güvencedir.

Sonuç

Miras süreci, bir yakının kaybının getirdiği duygusal yükün yanı sıra, mirasçıları bir dizi karmaşık hukuki ve mali sorumlulukla karşı karşıya bırakan zorlu bir dönemdir. Bu rehberde, Türk Medeni Kanunu çerçevesinde miras hukukunun temel kavramları, mirasçılık belgesinin alınmasından mirasın reddine, vasiyetname işlemlerinden en sık karşılaşılan dava türlerine ve vergi yükümlülüklerine kadar sürecin tüm ana hatları detaylı bir şekilde ele alınmıştır.

Görüldüğü üzere, külli halefiyet ilkesi gereği mirasın borçlarıyla birlikte bir bütün olarak intikal etmesi, mirasın reddi için öngörülen 3 aylık katı süre ve tenkis gibi davalardaki hak düşürücü süreler, mirasçıların bilinçli ve zamanında hareket etmesini zorunlu kılmaktadır. Mirasbırakanın tasarruf özgürlüğünü sınırlayan saklı pay kurumu ve mirastan mal kaçırma gibi durumlara karşı geliştirilen hukuki mekanizmalar, mirasçıların haklarını korumaya yönelik önemli güvenceler sunmaktadır.

Sonuç olarak, miras sürecinin adil, hızlı ve hukuka uygun bir şekilde yönetilebilmesi için doğru bilgiye sahip olmak esastır. Bu süreçte karşılaşılabilecek herhangi bir anlaşmazlık veya en ufak bir tereddüt durumunda, telafisi mümkün olmayan hak kayıplarını önlemek adına bir miras hukuku uzmanından profesyonel destek almaktan çekinmemek, atılacak en doğru ve en güvenli adımdır.

Alıntılanan çalışmalar

Miras Hukuku: 1. Temel Kavramlar – YouTube, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=TwXOyxFQbwg
Miras Hukukunun Temel İlkeleri – Arısüt Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.arisut.av.tr/miras-hukukunun-temel-ilkeleri/
Miras Hukuku Makaleler – Arslan Avukatlık Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.arslanavukatlikburosu.com/miras-hukuku-makaleler
Miras Hukukunun Temel Kavramları – Avukat Ali Barış ERCAN – Deniz Hukuku – Boşanma Avukatı, erişim tarihi Ekim 21, 2025, http://www.alibarisercan.com/miras-hukuku/
Miras Hukukunun Temel Kavramları – Av. Ahmet Ekin, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.ahmetekin.com/miras-hukukunun-temel-kavramlari/
MİRAS HUKUKU, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/fasesli/71387/TA%C5%9EINMAZ%20HUKUKU_HAFTA-13.pdf
Reddi Miras Nasıl Yapılır? Reddi Miras Sonuçları Nelerdir? 2024, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://denktas.av.tr/miras-hukuku/reddi-miras
Miras Hukuku Nedir? – Kulaçoğlu Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://kulacoglu.av.tr/miras-hukuku-nedir/
Halen Yürürlükte Bulunan 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu | Av. Mehmet Orak, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.mehmetorak.av.tr/halenyururluktebulunan4721sayiliturkmedenikanunu
Türk Medeni Kanunu’na Göre Yasal Mirasçılar ve Miras Payları – Asrın Grup, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://asringrup.com/makaleler/turk-medeni-kanununa-gore-yasal-mirascilar-ve-miras-paylari
Tenkis Davası ve Mirasta Saklı Pay – Kulaçoğlu Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://kulacoglu.av.tr/tenkis-davasi-acma-hak/
Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) Nasıl Alınır? 2025, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://denktas.av.tr/miras-hukuku/veraset-ilami
Veraset İlamı – Mirasçılık Belgesi (2025) | Av. Yaşar Öksüz, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://oksuz.av.tr/veraset-ilami/
Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nedir? Nasıl Alınır? | Adana Avukat | İncekaş Hukuk, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://av-saimincekas.com/miras/mirascilik-belgesi-veraset-ilami-nedir-nasil-alinir/
Noterden Mirasçılık Belgesi Nasıl Alınır? – Türkiye Noterler Birliği, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://portal.tnb.org.tr/Sayfalar/MirascilikHiz.aspx
NOTERDEN MİRASÇILIK BELGESİ ALINMASI – Forensis-Law-Firm, erişim tarihi Ekim 21, 2025, http://www.forensislaw.com/blog/noterden-mirascilik-belgesi-alinmasi
Mirasçılık Belgesi(Veraset İlamı) Nedir, Nasıl ve Nereden Alınır? 2025 | Delil Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.delilavukatlik.com/post/mirascilik-belgesi-veraset-ilami
Reddi Miras – Mirasın Reddi Davası – Kulaçoğlu Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://kulacoglu.av.tr/mirasin-reddi/
Reddi Miras Nasıl Yapılır? Mirasın Reddi Davası (2025) – Kadim Hukuk ve Danışmanlık, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://kadimhukuk.com.tr/makale/reddi-miras-nasil-yapilir-mirasin-reddi-davasi/
Mirasın Reddi ve Sonuçları – C&B HUKUK BÜROSU, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.cbhukuk.com/mirasin-reddi-ve-sonuclari/
Reddi Miras (Mirasın Reddi) Davası – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/medeni-hukuk/reddi-miras-nedir.html
Reddi Miras Nasıl Yapılır? 2025 | Mıhcı Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://mihci.av.tr/reddi-miras-nasil-yapilir/
Vasiyetname, Geçerlilik Koşulları ve Türleri – Or Hukuk, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://or.av.tr/vasiyetname-gecerlilik-kosullari-ve-turleri/
Vasiyetname Nedir? Nasıl Yazılır? Türleri, İptali, Şartları | Adana Avukat | İncekaş Hukuk, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://av-saimincekas.com/miras/vasiyetname-nedir-nasil-yazilir-turleri-iptali-sartlari/
Vasiyetname Türleri – Av.Latif Cem Baran Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.latifcembaran.com/blog/vasiyetname-turleri
Vasiyetnamenin Geçerlilik Şartları ve İptali – Kayı Hukuk Danışmanlık Arabuluculuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.kayihukuk.com.tr/vasiyetnamenin-gecerlilik-sartlari-ve-iptali/
Türk Hukukunda Vasiyetname – Av. Prof. Dr. Gülsün Aygörmez, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://gulsunaygormez.av.tr/turk-hukukunda-vasiyetname/
RESMİ VASİYETNAMEDE DÜZENLEMEYE KATILMA VE KAZANDIRMA YAPMA YASAĞI Doç. Dr. Nalan TUNCER* – DergiPark, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4073904
Vasiyetnamenin Tenfizi Nedir? Vasiyetnamenin Tenfizi Davası Nasıl Açılır? | Adana Avukat | İncekaş Hukuk, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://av-saimincekas.com/miras/vasiyetnamenin-tenfizi/
Terekenin Tespiti Davası ve Miras Davası 2025, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://denktas.av.tr/miras-hukuku/terekenin-tespiti-davasi
Terekenin Tespiti (2025) | Av. Yaşar Öksüz, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://oksuz.av.tr/terekenin-tespiti/
TEREKENİN TESPİTİ DAVASI VE ŞARTLARI – 2025, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.harbiyehukuk.com/terekenin-tespiti-davasi-ve-sartlari/
Ortaklığın giderilmesi davası – Vikipedi, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://tr.wikipedia.org/wiki/Ortakl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n_giderilmesi_davas%C4%B1
İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi Davası) Ne Demektir? 2024, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://denktas.av.tr/miras-hukuku/izale-i-suyu-ortakligin-giderilmesi-davasi
Ortaklığın Giderilmesi Davası – İzale-i Şuyu | Kulaçoğlu Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://kulacoglu.av.tr/ortakligin-giderilmesi/
İzalei Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası 2025 | Mıhcı Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://mihci.av.tr/izalei-suyu-ortakligin-giderilmesi-davasi/
Miras Kalan Taşınmazda Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) | Samsun Avukat Bahar ÇEBİ, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://baharcebi.av.tr/miras-kalan-tasinmazda-ortakligin-giderilmesi-izale-i-suyu
Ortaklığın Giderilmesi Davası (İzale-i Şuyu) | Kapsamlı Hukuki Rehber 2025 – Adana Avukat Saim İncekaş, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://av-saimincekas.com/tapu/ortakligin-giderilmesi-davasi-izale-i-suyu/
Muris Muvazaası ( Mirastan Mal Kaçırma ) ve Tenkis Davası – Fora Hukuk, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.forahukuk.com/Makaleler/muris-muvazaasi-mirastan-mal-kacirma-ve-tenkis-davasi
YARGITAY İÇTİHATLARINA GÖRE MURİS MUAVAZAASINDA MİRAS BIRAKANIN ASIL İRADESİNİN TAYİNİ – DergiPark, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/322780
Muris muvazaası Mirasta denkleştirme Tenkis, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://medya.barobirlik.org.tr/barowebsite/uploads/63/202312021914.pdf
Muris Muvazaası ve Tenkis Davasının Farkları | Adana Avukat | İncekaş Hukuk, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://av-saimincekas.com/miras/muvazaa-davasi-ile-tenkis-davasi-farkliliklari/
Mirasta Tenkis Davası ve Saklı Pay – Avukat Baran Doğan, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://barandogan.av.tr/blog/medeni-hukuk/tenkis-davasi-ve-sakli-pay-nedir.html
MİRAS HUKUKUNDA İPTAL VE TENKİS DEF’İ – DergiPark, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/789024
VASİYETNAMENİN İPTALİ VE TENKİS DAVASINDA HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜREYE DİKKAT !, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.mesudebusrakucuk.av.tr/vasiyetnamenin-iptali-ve-tenkis-davasinda-hak-dusurucu-sureye-dikkat-2/
Vasiyetnamenin İptali Davası – Kulaçoğlu Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://kulacoglu.av.tr/vasiyetnamenin-iptali/
Miras Sebebiyle İstihkak Davası ve Hukuk İnceleme – Batur & Bölükbaşı Avukat Ortaklığı, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.batur.av.tr/blog-post/miras-sebebiyle-istihkak-davasi-ve-hukuk-inceleme
Miras Sebebiyle İstihkak Davası | Dava Şartları ve Masrafları, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.ocalhukuk.com/miras-sebebiyle-istihkak-davasi/
Miras Sebebiyle İstihkak Davası – Yayınlarımız, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://muratezcan.av.tr/miras-sebebiyle-istihkak-davasi
Madde 638 – Prof. Dr. İlhan Helvacı Kişiler Hukuku, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.ilhanhelvacikisilerhukuku.com/turk-medeni-kanunu/turk-medeni-kanunu-madde-638
Madde 639 – Türk Medeni Kanunu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.ilhanhelvaciturkmedenikanunu.com/turk-medeni-kanunu/turk-medeni-kanunu-madde-639
Veraset ve İntikal Vergisi Hesaplama – Hesapkurdu.com, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.hesapkurdu.com/konut-kredisi/rehber/veraset-ve-intikal-vergisi
Veraset ve İntikal Vergisi – Gelir İdaresi Başkanlığı, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://cdn.gib.gov.tr/api/gibportal-file/file/getFileResources?objectKey=arsiv/yardim-kaynaklar/infografikler/pdfs/veraset-ve-intikal-vergisi-infografik.pdf
VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNİN BEYANI, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.turmob.org.tr/arsiv/mbs/resmigazete/-2019_veraset_REHBER.pdf
Veraset ve İntikal Vergisi Kanununda Yer Alan Oran ve Tutarlar İçin 2024 Güncellemesi, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.grantthornton.com.tr/vergi-sirkuleri/2024-vergi-sirkuleri/veraset-ve-intikal-vergisi-kanununda-yer-alan-oran-ve-turtarlar-icin-2024-guncellemesi/
Veraset ve İntikal Vergisi Tarifesi – PKF İstanbul, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://pkf.com.tr/veraset-ve-intikal-vergisi-tarifesi/
Veraset ve İntikal Vergisi Nedir? (2025 Oranları) – Allianz Sigorta, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.allianz.com.tr/tr_TR/seninle-guzel/veraset-ve-intikal-vergisi-nedir.html
Miras Davalarına Hangi Avukat Bakar? – Ener Avukatlık – Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.selcukener.av.tr/blog/miras-davalarina-hangi-avukat-bakar
Miras Hukuku Avukatı 2025 – Av. Doğa Eser Eserçelik İstanbul Avukat I Hukuk Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.esercelik.av.tr/miras-hukuku-avukati/
Miras Hukuku – KANDEMİR HUKUK Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.kandemir.av.tr/miras-hukuku/
Miras Avukatı – C&B Hukuk ve Avukatlık Bürosu, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.cbhukuk.com/hizmetler/miras-avukati/
Miras Avukatı Nedir?, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://denktas.av.tr/miras-hukuku/miras-davasi-avukati
Miras Davalarında Nelere Dikkat Edilmelidir? – AGÂH Hukuk, erişim tarihi Ekim 21, 2025, https://www.agahhukuk.com/miras-davalarinda-nelere-dikkat-edilmelidir/

Hukuki İşlem Rehberleri