Veri gizliliği ve kişisel verilerin korunması, bireylerin kişisel bilgilerinin güvenliğini sağlama ve bu bilgileri kötüye kullanımından koruma pratiği ve politikasıdır. Bu kapsamda birçok ülke, kişisel bilgilerin toplanması, işlenmesi, saklanması ve paylaşılmasıyla ilgili yasalar çıkarmıştır. Bu yasaların temel amacı, bireylerin gizlilik haklarını korumak ve veri güvenliğini sağlamaktır.
Temel Kavramlar
1. Kişisel Veri: Bireyleri doğrudan ya da dolaylı olarak tanımlayabilen her türlü bilgiyi ifade eder. İsim, adres, e-posta adresi, telefon numarası, IP adresi gibi bilgiler kişisel veri kategorisine girer.
2. Veri Sorumlusu: Kişisel verilerin işlenmesinden sorumlu olan ve veri işleme amaçlarını belirleyen kişi veya kuruluş.
3. Veri İşleyici: Veri sorumlusunun verdiği yetkiyle hareket ederek verileri işleyen kişi veya kuruluş.
4. Veri İşleme: Kişisel verilerin toplanması, kaydedilmesi, depolanması, saklanması, değiştirilmesi, yeniden düzenlenmesi, açıklanması gibi her türlü işlem.
Önemli Yasal Düzenlemeler
– GDPR (Genel Veri Koruma Tüzüğü): Avrupa Birliği tarafından Mayıs 2018’de yürürlüğe giren ve tüm üye ülkelerde doğrudan etkili olan bir düzenlemedir. GDPR, kişisel verilerin korunması için strict kurallar getirmekte ve bu kuralları ihlal eden kuruluşlara ağır cezalar öngörmektedir.
– KVKK (Kişisel Verileri Koruma Kanunu): Türkiye’de 2016 yılında kabul edilen ve kişisel verilerin korunmasını düzenleyen yasa. Veri sahiplerinin haklarını güçlendiren ve veri sorumlularına çeşitli yükümlülükler getiren bu kanun, veri güvenliğine büyük önem vermektedir.
Örnek Senaryo
Bir e-ticaret sitesi, müşterilerinin kişisel verilerini (isim, adres, kredi kartı bilgileri) toplar. Bu site, GDPR ya da KVKK gibi yasal düzenlemelere tabidir. Veri gizliliğine uygun olarak:
– Bilgilendirme Yükümlülüğü: Site, müşterilerine verilerinin neden ve nasıl toplandığını açık ve anlaşılır bir şekilde bildirmelidir.
– Rıza: Müşterilerin verilerinin toplanması için açık rıza göstermeleri gereklidir. Bu rıza, isteğe bağlı olmalı ve kolayca geri alınabilir nitelikte olmalıdır.
– Güvenlik: Toplanan verilerin güvenli bir şekilde saklanması, yetkisiz erişim ve veri ihlallerine karşı korunması gereklidir.
– Erişim ve Düzeltme Hakkı: Müşteriler, kendi verilerine erişebilmeli ve yanlış ya da eksik bilgilerini düzeltebilmelidir.
Bu kuralların ihlali, hem yasal yaptırımlara hem de müşteri güven kaybına neden olabilir.