Aile Hukuku & Miras

Boşanma, velayet, nafaka, mal paylaşımı; miras, vasiyet ve saklı pay gibi konularda pratik sorulara net cevaplar. Gereken belgeler, başvuru adımları ve temel yasal dayanaklar tek sayfada.

Zina (aldatma) nedeniyle boşanma davası nasıl açılır?

Kısa cevap: Zina, özel boşanma sebebidir (TMK 161). Öğrenmeden itibaren 6 ay ve her hâlde eylemden itibaren 5 yıl içinde dava açılmalıdır (hak düşürücü süre). Deliller (mesaj, yazışma, kamera kaydı vb.) hukuka uygun şekilde sunulur; affeden eş dava hakkını kaybeder. Hâkim, kusur ve ispat durumuna göre boşanma ve tazminat/nafaka sonuçlarına karar verir. Kaynaklar – TMK…

Yoksulluk nafakası süresiz midir?

Kısa cevap: Kanunda genel bir süre sınırı yoktur. Yoksulluk nafakası; nafaka alacaklısının yeniden evlenmesi veya taraflardan birinin ölümü ile kendiliğinden biter; fiilen evli gibi yaşama, haysiyetsiz hayat sürme ya da yoksulluk hâlinin kalkması durumlarında mahkeme kararıyla kaldırılabilir (TMK 176/3). Koşullar değişirse artırma/azaltma mümkündür (TMK 331). Kaynaklar – TMK m.175‑176/3, m.331 – Resmî metin: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf

Yoksulluk nafakası nedir, kimler alabilir?

Kısa cevap: Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan ve daha ağır kusurlu olmayan eş lehine hükmedilen nafakadır (TMK 175). Miktar, tarafların ekonomik‑sosyal durumları ve hakkaniyete göre belirlenir; ödeme biçimi ve sona erme hâlleri TMK 176’da düzenlenir. Kaynaklar – TMK m.175‑176 – Resmî metin: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf

Yasal mirasçılar kimlerdir?

Kısa cevap: Zümre sistemine göre mirasçılar: Altsoy (çocuklar/torunlar – TMK 495), ana‑baba zümresi (anne‑baba ve onların altsoyu – TMK 496), büyükanne‑büyükbaba zümresi (TMK 497). Ayrıca sağ kalan eş her zümre ile birlikte mirasçıdır (TMK 499). Devlet ise mirasçı bulunmadığında kanuni mirasçıdır (TMK 501). Kaynaklar – TMK m.495‑501 (yasal mirasçılar ve zümre sistemi): https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf

Yabancı mahkeme boşanma kararının tanınması ve tenfizi nasıl yapılır?

Kısa cevap: Yargı yolu: Yabancı boşanma kararlarının Türkiye’de hüküm ve sonuç doğurması için tanıma/tenfiz davası açılır (MÖHUK 5718 s. Kanun m.50‑59). Şartlar: kesinleşmiş karar, kamu düzenine aykırılık bulunmaması, savunma haklarına riayet vb. İdari yol: 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu m.27/A uyarınca, şartları varsa eşlerin birlikte başvurusu ile yabancı boşanma kararları nüfus kayıtlarına mahkeme kararı olmadan…

Veraset ilamı nereden ve nasıl alınır?

Kısa cevap: Noterden veya sulh hukuk mahkemesinden alınır. Noter başvurusunda; kimlik ve nüfus kayıt bilgileri üzerinden MERİS/KPS sorgusu yapılarak düzenlenir. Yabancılık unsuru veya çekişme varsa mahkemeye yönlendirme yapılabilir. Kaynaklar – TMK m.598 (mirasçılık belgesi): https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf – Türkiye Noterler Birliği bilgilendirme sayfası: https://www.tnb.org.tr/

Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) nedir?

Kısa cevap: Mirasçıların kimler olduğunu ve paylarını gösteren belgedir. Sulh hukuk mahkemesi veya noter tarafından verilir (TMK 598). Miras işlemlerinde (bankadaki para, tapu işlemleri vb.) ilk başvurulan belgedir. Kaynaklar – TMK m.598 (mirasçılık belgesi): https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf

Velayet davasında çocuğun görüşü (yaşı) önemli mi?

Kısa cevap: Evet. Çocuğun görüşünün alınması ve olgunluk düzeyine göre değerlendirilmesi esastır. TMK, belirli bir yaş sınırı koymaz; uygulamada pedagojik raporlar ve çocuğun yaşı/olgunluğu dikkate alınır (TMK 182). Türkiye’nin taraf olduğu Çocuk Haklarına Dair Sözleşme m.12 de çocuğun görüşünün dikkate alınmasını öngörür. Kaynaklar – TMK m.182 – Resmî metin: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf – Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına…

Velayet babaya hangi durumlarda verilir?

Kısa cevap: Velayet kararında temel ilke çocuğun üstün yararıdır. Baba lehine velayet; çocuğun yaşı, bakım sürekliliği, ebeveynlerin kişisel ve sosyal koşulları, kardeş bağları, uzman raporları ve çocuğun görüşü birlikte değerlendirildiğinde çocuğun yararına ise verilir (TMK 182, 339). Otomatik bir “baba lehine/anne lehine” kural yoktur; somut olgular belirleyicidir. Kaynaklar – TMK m.182 ve m.339 – Resmî…

Vasiyetname nedir ve nasıl düzenlenir?

Kısa cevap: Vasiyetname; kişinin ölümünden sonra sonuç doğuran tek taraflı tasarrufudur. Türk Medenî Kanunu üç tür vasiyetname öngörür: resmî (noter/sulh hâkimi/ yetkili memur ve iki tanıkla), el yazılı (tamamı el yazısıyla, tarih ve imza) ve sözlü (olağanüstü hâllerde iki tanıkla) (TMK 531‑544). Şekil kurallarına uyulmaması iptal sebebidir. Kaynaklar – TMK m.531‑544 (vasiyetname türleri ve şekil…

Terekenin tespiti davası nedir?

Kısa cevap: Mirasın korunması amacıyla tereke varlıklarının belirlenmesi ve güvence altına alınması için sulh hukuk mahkemesinden istenen bir koruma tedbiridir. Uygulamada mühürleme ve/veya defter tutma işlemleri yapılabilir; ayrıca delillerin kaybolmasını önlemek için delil tespiti yoluna başvurulabilir (TMK 589 vd., HMK 400 vd.). Kaynaklar – TMK m.589 vd. (mirasın korunması/defter tutma) ve HMK m.400 vd. (delil…

Noterden veraset ilamı nasıl alınır?

Kısa cevap: Mirasçılık belgesi (veraset ilamı), kural olarak sulh hukuk mahkemesi veya noter tarafından verilir (TMK 598). Türkiye Noterler Birliği’e göre; başvuru için nüfus kayıt örneği/ölüm kaydı bilgileri yeterlidir; noter, MERİS/kimlik paylaşım sistemi üzerinden kontrol ederek düzenler. Yabancılık unsuru varsa mahkemeye yönlendirme yapılabilir. Kaynaklar – TMK m.598 (mirasçılık belgesi): https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf – Türkiye Noterler Birliği –…

Reddi miras (mirasın reddi) nedir? Nasıl yapılır?

Kısa cevap: Mirasçının, mirası reddettiğini beyan etmesidir. Süre, murisin ölümünü öğrendiği tarihten itibaren 3 aydır ve sulh hukuk mahkemesine yazılı/sözlü beyanla yapılır (TMK 609, 610). Tereke borca batıksa reddedilmiş sayılır (hükmen ret, TMK 605/2). Retle birlikte mirasçının tereke borçlarından sorumluluğu kalkar; payı, altsoyuna veya diğer mirasçılara geçer. Kaynaklar – TMK m.605-617 (mirasın reddi): https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf

Resmi vasiyetname nasıl yapılır?

Kısa cevap: Resmî vasiyetname, miras bırakanın beyanına göre noter, sulh hâkimi veya yetkili memur tarafından düzenlenir; iki tanık huzurunda yazılır/okunur ve vasiyetçi ile tanıklarca imzalanır (TMK 532‑536). Tanıkların, vasiyetçinin ayırt etme gücüne sahip olduğunu ve özgür iradesiyle beyan verdiğini belirtmeleri gerekir. Yabancı ülkelerde Türk konsoloslukları da resmî vasiyetname düzenleyebilir. Kaynaklar – TMK m.532-537 (resmî vasiyetname):…

Sağ kalan eşin miras payı ne kadardır?

Kısa cevap: Sağ kalan eşin payı, birlikte mirasçı olduğu zümreye göre değişir (TMK 499 vd.): • Altsoy ile birlikte ise: 1/4.• Ana‑baba zümresiyle birlikte ise: 1/2.• Büyükana‑büyükbaba zümresiyle birlikte ise: 3/4.• Bu zümrelerden hiçbiri yoksa: tamamı. Not: Mal rejiminin tasfiyesi (ör. edinilmiş mallara katılma) miras payından ayrıdır (TMK 202, 218 vd.). Kaynaklar – TMK m.499-506…